Samen sterk: Port of Zwolle verduurzaamt en vergroot bereikbaarheid

Om de leefbaarheid in Nederland te verbeteren, is het nodig om de CO2-uitstoot sterk te verminderen. Vervoer over water kan daarbij helpen, want de lading van ongeveer 100 vrachtwagens past in 1 binnenvaartschip. Havenbedrijf Port of Zwolle werkt daarom met de provincies en het bedrijfsleven in de regio aan uitbreiding en verduurzaming. 

Port of Zwolle heeft zich in samenwerking met de noordelijke provincies en ondernemers sterk gemaakt voor de verbreding en verdieping van de sluis bij Kornwerderzand. Deze aanpassingen maken het havengebied bereikbaar voor zogenoemde short sea schepen en daarmee nog beter bereikbaar. Directeur van het havenbedrijf Jeroen van den Ende: "De aangepaste sluis leidt uiteindelijk tot aanzienlijk minder CO2-uitstoot, omdat vervoer over water milieuvriendelijker is dan vervoer over de weg."

Samenwerking overheden en bedrijfsleven

Port of Zwolle is een coöperatie tussen de havens Kampen en Zwolle in Overijssel en Meppel in Drenthe. Om de aanpassing aan de Kornwerderzandsluis voor elkaar te krijgen, werkte het havenbedrijf nauw samen met deze gemeenten, met de provincies Overijssel, Drenthe, Friesland en Flevoland en met een consortium van ondernemers, waaronder scheepswerven, overslagbedrijven, visserij, logistiek, bouwbedrijven, afvalbedrijven en metaalhandel. 

Christa Baas is logistiek makelaar bij provincie Overijssel en houdt zich vooral bezig met verduurzaming binnen de logistiek. Zij gaat in gesprek met logistieke bedrijven en onderzoekt wat de mogelijkheden zijn om vervoer van weg naar water te krijgen. "De sluis draagt bij aan de brede welvaart in de regio; aan een gezonde leefomgeving, de werkgelegenheid en aan het vestigingsklimaat." Van den Ende vult aan: "Dankzij de sluis kunnen we de maakindustrie in de regio beter ondersteunen, zoals de jacht- en scheepsbouw. Maar denk ook aan bedrijven die hun lading dichterbij kunnen brengen. In de totale financiering was nog een tekort van 26,5 miljoen. Het bedrijfsleven heeft dit deel  van de financiering bij elkaar gebracht."

Innoveren voor milieuvriendelijker vervoer

Marieke Vavier, onafhankelijk adviseur voor havens en vaarwegbeheerders, noemt de impact van de sluis gigantisch: "De potentie voor het havengebied is zo groot, omdat je short sea schepen kunt ontvangen. Dat zijn zeewaardige schepen, die vanuit andere landen, andere ladingsoorten kunnen meenemen. Normaal ging die lading bijvoorbeeld naar Amsterdam, waarna het werd overgeslagen op binnenvaartschepen die naar Zwolle konden varen. Als er in Zwolle ook short sea schepen kunnen aanmeren, scheelt dat handlingskosten, tijd, bezetting van de kade en uitstoot."

Die indrukwekkende schepen varen nu nog wel op olie. En als ze aangemeerd zijn, staat er een aggregaat te draaien om de schipper van stroom te voorzien. Walstroom is een oplossing hiervoor. Port of Zwolle is al bezig met de aanleg hiervan in de verschillende havens. "Hoewel de vaart al veel milieuvoordeel oplevert, moeten we stappen blijven zetten om op termijn circulair en klimaatneutraal te kunnen werken", zegt Van den Ende. "Hiervoor hebben we onderzoek laten doen en daar kwamen veel mogelijkheden uit naar voren. Denk aan het opwekken en gebruiken van groene waterstof voor de energievoorziening, onder andere voor walstroom, die schippers gebruiken. Of aan short sea schepen op biobrandstof."

Steun vanuit Den Haag nodig voor regionale ontwikkeling

De provincie Overijssel en Port of Zwolle zijn trots op de samenwerkingen die zij zijn aangegaan met elkaar, ondernemers, overheden en brancheverenigingen en wat het hen oplevert. Ook is het mooi dat andere, grotere havens inspiratie halen uit het onderzoek dat Port of Zwolle heeft laten doen. Wel zijn ze het erover eens dat de regio meer aandacht verdient. 

Christa Baas: "We staan voor uitdagingen, waaronder de energietransitie en zullen door samenwerking in regio’s en met enige creativiteit en innovatie deze ingewikkelde opgaven het hoofd moeten bieden. Om steun en erkenning uit Den Haag en Brussel te krijgen, is het noodzakelijk om te blijven samenwerken binnen de provincie en daarbuiten."