Port of Zwolle ziet circulaire toekomst

Vooruitblikkend op de komende jaren ziet ceo Jeroen van den Ende van Port of Zwolle de impuls die de verruiming en verdieping van de Kornwerderzandsluis brengt, alsook dat steeds meer bedrijven in de haven het water gebruiken voor hun goederenstromen. En er gebeurt meer in de haven: er komt een waterstofhub in Kampen, een logistieke bouwhub in Meppel en meer multimodale ontsluitingen. Zo wordt de ontwikkeling van een spoorterminal onderzocht.

De ambitie is om van Zwolle een multimodale hub te maken. En dat is realistisch gezien de ontwikkelingen, zegt Jeroen van den Ende. Gevraagd naar waar Port of Zwolle de komende jaren op focust, antwoordt Van den Ende beslist dat het nu de tijd is om de diepte in te gaan. ‘De haven gaat zich verder professionaliseren. De afgelopen jaren hebben we gebouwd aan de haven zoals die nu is. Dat willen we verankeren in de regio en ook daarbuiten.’

Dat professionaliseren van de haven krijgt vorm in het ambitiedocument dat is opgesteld. Daarin is vastgelegd dat de haven meer circulair moet gaan functioneren. Om dat te realiseren wordt onderzocht of en hoe het havengebied het beste kan worden (her)ingericht. Van de Ende benadrukt dat hij daarmee niet bedoelt dat bedrijven moeten verhuizen. ’We willen bedrijven aan het water zoveel mogelijk verleiden het water te gebruiken voor hun stromen. Transport over water zien wij als de meest duurzame vervoerswijze. We willen gezamenlijk met de bedrijven kijken naar de mogelijkheden die er zijn.’

Circulaire haven

Bij een duurzame inrichting van het havengebied hoort ook de aanwezigheid van alternatieve brandstoffen, zoals waterstof. Kampen wordt de hub voor waterstof: hier moet een electrolyser komen van tussen de 2 en 5 MW. Jaarlijks gaat deze tussen de 250 en 1500 ton groene waterstof produceren, wat onder meer gebruikt gaat worden als brandstof voor de scheepvaart.

Ook heeft Van den Ende het over een logistieke bouwhub in Meppel. Hier wordt de aan- en afvoer van bouwmateriaal gecentraliseerd. Dat leidt tot minder ritten naar de bouwplaats, minder transportkosten en minder uitstoot van CO2 en stikstof. ‘Bij een circulaire haven denk ik aan een haven die meer energie oplevert dan er wordt gebruikt,’ legt Van den Ende uit. ‘Dat bereiken we met waterstof, zonnepanelen en wind, maar vooral ook met bewustzijn van de bedrijven in de haven. We willen iedereen verleiden en aanmoedigen goed te bekijken waar in hun processen ruimte zit voor meer duurzame oplossingen.’

De haven is bovendien een goede plek voor cruises. Het aantal schepen dat aanlegt in Port of Zwolle is in een paar jaar tijd meer dan verdubbeld. In 2022 ontving de haven zo’n 200 schepen, voor dit jaar staan er rond de 300 in de agenda. De schepen kunnen emissievrij en geruisloos in Kampen terecht, de toeloop heeft zelfs de aanleg van walstroom voor de haven versneld.

Lorentzsluis

Een mooie stip op de horizon voor Port of Zwolle is de aanpassing van de sluis bij Kornwerderzand. Zo’n veertig bedrijven uit de maritieme sector rond het IJsselmeer dragen gezamenlijk 26,5 miljoen euro bij aan de verruiming van de Lorentzsluisen. Op 16 februari is het convenant getekend waarin is vastgelegd dat bedrijven de bijdrage voldoen door middel van havengelden. ‘Uniek in Nederland’, zo betitelt Van den Ende het samenwerkingsproces rondom de sluis. ‘Het bedrijfsleven heeft de handen ineengeslagen om de financiering rond te krijgen. Iedereen is over de eigen schaduw heengestapt om dit te realiseren. Dat er straks grotere schepen en ook zeeschepen in Port of Zwolle kunnen komen, heeft een enorme economische meerwaarde voor de regio, voor Noord[1]oost-Nederland en ook voor het achterland.’

Samenwerken kunnen ze wel in Port of Zwolle, dat is ook te zien aan het onderzoek naar de ontwikkeling van een spoorterminal. Met een ‘coalition of the willing’, waarin zowel ondernemers als overheid vertegenwoordigd zijn, kijkt Port of Zwolle hiernaar. Concullega’s zitten in deze coalitie met elkaar aan tafel en de partijen dragen ook financieel bij aan het onderzoek. ‘Voor de toekomst is het spoor een belangrijke manier van vervoer,’ bepleit Van den Ende. ‘Het spoor biedt mogelijkheden voor bestemmingen in en buiten Europa. We denken dan ook aan aansluiting op de Nieuwe Zijderoute.’ Voor de komende jaren is er voldoende ambitie om alles uit te voeren. ‘En laten we niet vergeten wat er door bedrijfsleven, overheid en havenbedrijf al bereikt is in de haven’, zegt Van den Ende. ‘Wekelijks gaan er 21 afvaarten richting de deep sea havens Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen. We realiseren een goede doorstroom van zee naar het achterland en andersom.’